Bí đỏ - món ăn bổ não, trị hư nhược thần kinh...

 

Vào những ngày chuẩn bị thi đại học - cao đẳng này, các cử tử được chăm nom tích cực, nhất là về việc ăn uống, với mong ước đỗ đạt. Qua bao lăm đời, trong dân gian vẫn phổ quát món ăn bài thuốc rất đơn giản nhưng giúp sức rất nhiều cho các sĩ tử, đó là Bí đỏ - Đậu xanh.

 

Bí đỏ bổ cho não... 

Bí đỏ còn gọi là bí ngô, bí rợ, tên khoa học là Cucurbita pepo, họ Bầu bí. Sở dĩ bí đỏ được truyền tụng như một loại thức ăn bổ não vì trong bí đỏ có chứa chất cần thiết cho hoạt động của não bộ, là acid glutamic. Trong 100g bí đỏ phần ăn được có tới 233mg acid glutamic. Chất này đóng vai trò quan trọng trong bồi bổ tâm thần, viện trợ các phản ứng chuyển hóa ở các tế bào tâm thần và não. Acid glutamic có vai trò quan trọng trong chuyển hóa cơ thể, thải amoniac, thúc đẩy khả năng học tập và ghi nhớ của bộ não. Bởi thế, bí đỏ được coi là món ăn bổ não, trị hư nhược thần kinh, trẻ nít chậm phát triển về trí tuệ.

Ngoài ra, thịt bí đỏ rất giàu tryptophan, một cấu thành của protein mà tế bào tâm thần thường dùng để tổng hợp seretonin (thành phần hóa học có tác dụng gây náo nức). Trong thời kì ôn thi, học thi, nhiều cử tử mải lo học quên cả ăn, dẫn tới tình trạng thiếu triptophan, gây mỏi mệt về tinh thần, suy giảm trí nhớ hoặc dễ nổi cáu. Bí đỏ được coi là món ăn bổ não, giúp phát triển về trí não, giải quyết được tình trạng thiếu hụt trytophan một cách thiên nhiên.

 

Và khỏe cho thân 

Người xưa thường nói “Một ý thức minh mẫn trong một thân tráng kiện”. Vào dịp ôn thi, các sĩ tử dồn sức sớm hôm để học bài, có khi quên ăn quên ngủ là chuyện thường, cơ thể tiêu hao rất nhiều sức lực. Cơ thể suy giảm thì não cũng sẽ bị vạ lây, do vậy, cần bổ dưỡng và bù đắp những thiếu hụt cả tinh thần lẫn thể xác.

Bí đỏ rất giàu caroten, trong thân chất này được chuyển hóa thành vitamin A để duy trì thể lực bình thường.

Ngoài tỉ lệ chất xơ và sắt khá cao, bí đỏ còn mang lại vitamin C, acid folic, magnesium, kali và chất đạm. Trong 100g bí đỏ có 1,2g protein, 5,6g gluxit, 0,1g lipit, 0,5mg vitamin E, 8mg vitamin C và 0,4mg vitamin PP và nhiều vitamin nhóm B hỗ trợ bù đắp phần nào cho những dưỡng chất bị hao trong thời gian ôn thi.

Việc ăn uống thất thường của các học trò, sinh viên trong những ngày học thi, ôn thi, sẽ có thể ảnh hưởng đến sự tiêu hóa, làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Bí đỏ có chứa vitamin và pectin có thể xóa bỏ các độc tố và vi khuẩn có hại khác trong cơ thể; pectin cũng có thể bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa, giúp tiêu hóa thức ăn, hiệp cho bệnh nhân dạ dày.

Việc ngồi một chỗ học tập lâu giờ, lâu ngày có thể dẫn đến sự trì trệ, làm biếng của ruột gây nên táo bón, thậm chí bị lòi dom, trĩ… Nên ăn bí đỏ vì chất sợi trong bí giúp ruột chuyên chở dễ dàng, đồng thời có một phần glucid là mannitol có tính nhuận tràng nhẹ.

Thức khuya dậy sớm để tập kết học tập, kèm thời tiết nắng nóng, ảnh hưởng không nhỏ đến làn da mịn màng của các cô tú, làn da thiếu nước sẽ bị khô, nhăn nheo, mất đi vẻ duyên dáng. Nhờ thành phần muối khoáng trong cùi bí đỏ, có thể dùng loại quả này làm mỹ phẩm rất tốt. Mặt nạ từ cùi bí đỏ giã nát hoặc tẩm bông bôi nước ép lên mặt có tác dụng bồi bổ và làm tươi mới đối với da nhờn. Mặt nạ từ hạt bí đỏ nấu và xay nhỏ giúp làm trắng da, loại bỏ tàn nhang và cải thiện da mặt.

Với quan điểm hiện đại, không dùng một acid amin với hàm lượng lớn mà cần đa dạng để không gây đảo lộn sinh hóa, bí đỏ đáp ứng yêu cầu này. Trong bí đỏ, magnesium cũng cấp thiết cho hệ tâm thần. Bí đỏ có các vitamin C, vitamin E, ca roten... Những chất “chống oxy hóa” giúp tế bào thần kinh sớm phục hồi.

Sự phối hợp lý thú: bí đỏ + đậu xanh 

Ông bà chúng ta xưa, vào thời khắc ôn thi này, hay nấu bí đỏ với đậu xanh. Đây là một phối hợp rất lý thú.

Trong đậu xanh, glucunonid phối hợp với chất chuyển hóa (metabolite) thành “phối hợp trơ” để bài tiết, nhờ thế thân không nóng tính, bứt rứt.

Ngồi lâu một chỗ, ít vận động, các độc tố trong cơ thể không được bài xuất ra ngoài sẽ dẫn đến mỏi mệt, uể oải, sa sút trí tưởng… Đậu xanh từ xa xưa vẫn được coi là món ăn giải độc, thanh nhiệt rất tốt.

Những ngày ôn thi cao điểm thường xảy ra vào cuối học kỳ, cũng là thời khắc mùa hè, mùa oi bức. Học thi, ôn thi dưới tiết trời nóng bức, nóng nảy, dễ làm cho các cử tử mau mệt, bứt rứt trong người, ảnh hưởng không nhỏ trong việc ôn bài, tiếp nhận bài học… Đang mỏi mệt, nóng bức, được thưởng thức bát bí đỏ đậu xanh, vừa thanh nhiệt, giải khát - vừa bổ não, bổ dưỡng thân thể thì không còn gì bằng. Kinh nghiệm này của dân gian thật là một sự kết hợp rất độc đáo: vừa thanh vừa bổ, là món ăn - bài thuốc phối hợp 2 trong 1 rất độc đáo của người xưa!.
 

Những sự phối hợp khác 

Ngoài ra, trong việc thực dưỡng hàng ngày, để tránh cảm giác ngán, có thể dùng bí đỏ dưới dạng xào tỏi, nấu canh tôm, canh thịt, nấu chè... Tuy nhiên, một số người không thích ăn bí đỏ vì nó có vị hơi ngọt lợ.

Bí đỏ hầm đậu phộng: bí đỏ 400g, sườn thăn 400g, đậu phộng (lạc) 50g, xì dầu 2 muỗng canh, tỏi bằm 2 muỗng cà phê đường, muối, tiêu. Nấu thành canh ăn.

Đậu phộng giòn tan, quyện với vị ngọt của bí đỏ và thịt sườn là món hấp dẫn cho các “thí sinh” trong mùa thi cử này.

Súp bí đỏ tôm: 300g bí đỏ, 500ml nước dùng heo, 150g tôm nõn tươi, 30g bơ, 30g bột mì, hạt nêm, muối. Nấu thành súp ăn.

Với hàm lượng sắt, vitamin và muối khoáng cao, bí đỏ là nguồn thực phẩm lý tưởng cho các thì sinh trong những ngày mất ngủ để ôn luyện cho kỳ thi. Tôm là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa nhiều chất đạm, các vitamin và yếu tố vi lượng. Tôm được tôn là vua của các loại hải sản vì có giá trị dinh dưỡng cao. Bởi thế, món ăn này rất tốt cho các sĩ tử./.